Bazı Stopaj ve KDV Oranlarının Düşürülmesi ile İstihdam
Düzenlemelerinde Süre Uzatımı
31 Temmuz 2020 tarihli ve 31202 Sayılı Resmi Gazete'de; sözleşme fesih
yasağı, ücretsiz izin ve kısa çalışma uygulamalarının 1 ay süreyle uzatılması,
mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerdeki stopaj oranının
31/07/2020 - 31/12/2020 tarihleri arasında yapılacak ödemelere uygulanmak üzere
%20'den %10'a düşürülmesi ve bazı hizmetlerde KDV oranın yüzde 8 ve yüzde 1'e
düşürülmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararları yayınlanmıştır.
A)
Fesih Yasağı, Ücretsiz İzin ve Kısa Çalışma Uygulamalarında 1 Aylık Süre
Uzatımı
1) Sözleşme fesih yasağı ve ücretsiz izin uygulaması
2811 sayılı Karar ile sözleşme fesih yasağı ve ücretsiz izin uygulaması
süresi 1 ay (17/09/2020 tarihine kadar) uzatılmıştır.
Hatırlanacağı üzere, 7244 sayılı Kanun ile 4857 sayılı İş Kanunu'na eklenen
geçici 10 uncu maddeyle, İş Kanunu kapsamında olan veya olmayan her
türlü işçinin iş sözleşmesinin, 17/04/2020 tarihten 17/07/2020 tarihine kadar 3
ay süreyle işveren tarafından feshedilemeyeceği (ahlak ve iyi niyet kurallarına
uymayan haller ve benzeri haller nedeniyle fesih hariç), fesih yasağı uygulanan
hallerde işverenin işçiyi ücretsiz izne ayırabileceği düzenlenmişti.
2811 sayılı Karar ile söz konusu düzenlemenin uygulama süresi 1 ay (17/09/2020
tarihine kadar) uzatılmıştır.
2) Kısa çalışma uygulaması
2810 sayılı Karar ile kısa çalışma ödeneğinin süresi 1 ay uzatılmıştır.
Hatırlanacağı üzere, 29/06/2020 tarihli ve 2706 Sayılı Karar ile 30/06/2020
tarihine kadar (bu tarih dahil) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş işyerleri
için kısa çalışma ödeneği süresi; yeni bir başvuru ve uygunluk tespiti
yapılmasına gerek bulunmaksızın, daha önce kısa çalışmadan
yararlanan aynı işçiler için ve aynı şartları aşmamak kaydıyla,
- 30/06/2020
tarihinden önce kısa çalışma uygulaması biten işyerleri için 01 Temmuz
2020 tarihi itibariyle,
- 30/06/2020 tarihi itibariyle
kısa çalışma uygulaması devam eden işyerleri bakımından ise kısa çalışma
uygulaması bitiş tarihinden itibaren başlamak üzere
1 ay süreyle uzatılmıştı.
Bu defa, kısa çalışma ödeneğinin süresi, 30/07/2020 tarihli ve 2810 sayılı
Karar ile yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde ve uzatılan
bir aylık süreden sonra başlamak üzere ve 1 ay süreyle uzatılmıştır.
B)
Mal ve Hakların Kiralanması Karşılığı Yapılan Ödemelerdeki Stopaj Oranının
Geçici Süreyle Düşürülmesi
2813 sayılı Karar ile mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan
ödemelerdeki stopaj oranı 31/07/2020 - 31/12/2020 tarihleri arasında yapılacak
ödemelere uygulanmak üzere yüzde 20'den yüzde 10'a düşürülmüştür.
(Yapılan düzenlemelerin etkileri için "Kira Ödemelerindeki Stopaj Oranı Düşüşünün Mal Sahibi ve Kiracıya Etkisi" başlıklı
makalemizi inceleyebilirsiniz.)
2813 sayılı Karar ile stopajlara ilişkin 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı'nda aşağıdaki değişiklikler yapılarak gayrimenkul
kiralamalarında uygulanan stopaj oranı 31/12/2020 tarihi sonuna kadar yüzde
10'a düşürülmüştür.
Buna göre, 31/12/2020 tarihine kadar uygulanmak üzere;
- Gelir Vergisi Kanununun 70 inci
maddesinde yazılı ve aşağıdaki yer verdiğimiz mal ve
hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden % 10,
"1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan
kira bedelleri dahildir.), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları,
kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve
bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;
2. Voli mahalleri ve dalyanlar;
3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen, mütemmim cüzileri ve
teferruatı ile bilümum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri;
4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;
5. Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira
beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan
kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı,
her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri,
ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş
bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü
üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların
kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye
iradı sayılır.);
6. Telif hakları (Bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları
tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.);
7. Gemi ve gemi payları (Motorlu olup olmadıklarına ve tonilatolarına
bakılmaz) ile bilümum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları;
8. Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve
tesisat ile bunların eklentileri."
- Vakıflar (mazbut vakıflar
hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında
bunlara yapılan kira ödemelerinden % 10,
- Yabancı devletlere, yabancı
kamu idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik
statüsü bulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira
ödemelerinden % 10,
- Kooperatiflere ait
taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira
ödemelerinden % 10
stopaj yapılacaktır.
Düzenleme 31/07/2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden bu tarihten
itibaren yapılan ödemeleri kapsamaktadır.
C)
Bazı Teslim ve Hizmetlerde KDV Oranının Düşürülmesi
Bilindiği üzere, KDV oranları; 2007/13033 sayılı Karar'a ekli I sayılı
listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan
teslim ve hizmetler için % 8 olarak tespit edilmiştir. Bu listelerde yer
almayan vergiye tabi işlemler için ise aynı Kararın birinci maddesinin (a)
bendi uyarınca % 18 oranında KDV uygulanmaktadır.
2812 sayılı Karar ile 2007/13033 sayılı Karar'a eklenen geçici 6 ncı
maddeyle, 31/07/2020 tarihinden geçerli olmak üzere, 31/12/2020
tarihine kadar (bu tarih dahil) bazı hizmetlerde KDV oranı yüzde 8'e
bazılarında ise yüzde 1'e düşürülmüştür.
1) %8 KDV oranı uygulanacak hizmetler
2812 sayılı Karar ile 31/07/2020 tarihinden geçerli olmak üzere, 31/12/2020 tarihine
kadar (bu tarih dahil) aşağıdaki hizmetler için % 8 KDV oranı uygulanacaktır.
1) İşyeri kiralama hizmeti,
2) Kongre, konferans, seminer, konser, fuar ve lunapark giriş ücretleri,
3) Düğün, nikah, balo ve kokteyl salonlarında verilen organizasyon hizmetleri,
4) Berberlik ve kuaförlük hizmetleri ile güzellik salonunda verilen
hizmetler.
5) Terzilik, giyim eşyası ve ev tekstil ürünlerinin onarım ve tamiratı,
6) Ayakkabı ve deri eşyaların onarımı ile ayakkabı boyama
hizmetleri,
7) Kuru temizleme, çamaşırhane, giyim eşyası ve diğer tekstil ürünlerini
ütüleme hizmetleri,
8) Halı ve kilim yıkama hizmetleri,
9) Bisiklet, motosiklet ve motorlu bisikletlerin bakım ve onarımı
(malzemeler hariç),
10) Evde kullanılan elektrikli cihazların (buzdolabı, fırın, çamaşır
makinesi, bulaşık makinesi, fırın, klima vb.) bakım ve onarımı (malzemeler
hariç),
11) Tüketici elektroniği ürünlerinin (TV, radyo, CD/DVD oynatıcıları, ev
tipi video kameralar vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç),
12) Evde kullanılan ısıtma ürünlerinin (termosifon, şofben, banyo kazanı,
kombi vb.) (merkezi ısıtma kazanları hariç) bakım ve onarımı (malzemeler
hariç),
13) Ev ve bahçe gereçlerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),
14) Mobilyaların ve ev döşemelerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),
15) Bilgisayarların, iletişim araç ve gereçlerinin, saatlerin bakım ve
onarımı (malzemeler hariç),
16) Müzik aletlerinin bakım ve onarımı,
17) Çilingirlik ve anahtar çoğaltma hizmetleri ile hamallık hizmetleri,
18) Motorlu kara taşıtlarının yağlanması, yıkanması, cilalanması hizmetleri
ile bunlara ait koltuk ve döşemelerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),
19) Hane sakinlerine verilen konut bakım, onarım, boya ve temizlik
hizmetleri (malzemeler hariç),
20) Ekli II sayılı listenin "B) DİĞER MAL VE HİZMETLER" bölümünün 24 üncü
sırası kapsamı dışındaki yeme-içme hizmetleri (alkollü içeceklere isabet eden
kısmı hariç),
21) Yolcu taşımacılığı hizmetleri,
22) Ekli II sayılı listenin "A) GIDA MADDELERİ" bölümünün 4 üncü sırasında
yer alan mallar hariç olmak üzere, 30/12/2019 tarihli ve 1951 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararının eki İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük
Tarife Cetvelinin 6 No.lu fasılında yer alan süs bitkileri ile çiçek
teslimleri.
2) %1 KDV oranı uygulanacak hizmetler:
2812 sayılı Karar ile 31/07/2020 tarihinden geçerli olmak üzere, 31/12/2020 tarihine
kadar (bu tarih dahil) aşağıdaki hizmetler için % 1 KDV oranı uygulanacaktır.
Ekli II sayılı listenin "B) Diğer Mal ve Hizmetler" bölümünün;
a) 16 ncı sırasında yer alan giriş ücretleri; sinema,
tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretleri,
b) 24 üncü sırasında yer alan yeme-içme hizmetleri; Gazino, açık hava gazinosu, bar,
dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonu ve benzeri
yerler hariç olmak üzere kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı,
kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette
satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler, lokanta, içkili
lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde (birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da
işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller, tatil
köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki lokantalar hariç) verilen yeme-içme
hizmetleri (bu yerlerde verilen hizmetlerin alkollü içeceklere isabet eden
kısmı hariç),
c) 25. sırasında yer alan geceleme hizmetleri; Otel,
motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme
hizmeti (1618 sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanlığından
işletme belgesi almış seyahat acenteleri tarafından müşteriye aktarılan
geceleme hizmet tutarı ve bu hizmete ilişkin aracılık bedellerine de konaklama
tesislerinde verilen geceleme hizmetlerinin ait olduğu oran uygulanır.
Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden yararlanmayanlara verilen tüm
hizmetler ile geceleme hizmetiyle beraber verilen ancak ayrıca belgelendirilen
ya da geceleme hizmetine ait belgede ayrıca fiyatlandırılan hizmetler bu sıra
kapsamında yer almamaktadır. Ancak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve
geceleme bedeline dahil edilmesi mutat olan diğer hizmetler bu sıra kapsamında
yer almakla birlikte bu şekilde belirlenen geceleme bedeli içinde sunulan
alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi tutarları, hizmeti
sunanlar tarafından indirim konusu yapılamaz.)